ရန္ေအာင္ကေတာ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္အ႐ြယ္မွာ ေက်ာ္သူနဲ႔ စိုးသူတို႔ကို အားက်ၿပီး သ႐ုပ္ေဆာင္အလုပ္ကို ဝါသနာႀကီးခဲ့ရာကေန အႏုပညာေလာကထဲကို ဝင္ေရာက္လာျဖစ္ခဲ့တဲ့အမွတ္တရေတြကို ေဝမွ်ေပးခဲ့ပါတယ္။
အႏုပညာေလာကထဲကို ၁၉၈၅ ခုႏွစ္တုန္းက “ အခ်စ္ျခင္းတူရင္ ေမာင္ေမာင္တို႔အရႈံးေပးလိုက္မယ္” ဆိုတဲ့ ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားနဲ႔ သ႐ုပ္ေဆာင္ေလာကထဲ ဝင္ေရာက္လာတဲ့ မင္းသားေခ်ာကေတာ့ ရန္ေအာင္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ အႏုပညာရွင္တစ္ေယာက္မျဖစ္ခင္က မင္းသားေက်ာ္သူနဲ႔ စိုးသူတို႔ကို အရမ္းအားက်ခဲ့ရတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ မင္းသားေက်ာ္သူရဲ႕ ႐ုပ္ရွင္႐ိုက္ကြင္းကို ၾကည့္ရင္း သ႐ုပ္ေဆာင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ဖို႔ အခြင့္အေရး ရလာခဲ့တယ္ဆိုတာကို ေျပာျပလာပါတယ္။
“ အစ္ကို အႏုပညာေလာကထဲကို ပထမဆုံးဝင္ခဲ့တဲ့ ခုႏွစ္က ၁၉၈၅ ခုႏွစ္ပါ။ ပထမဆုံး႐ိုက္ခဲ့တဲ့ ဇာတ္ကားက “ အခ်စ္ျခင္းတူရင္ ေမာင္ေမာင္တို႔အရႈံးေပးလိုက္မယ္” ဆိုတဲ့ ဇာတ္ကားပါ။ အစ္ကို႔ရဲ႕ ျမင္ဆရာေတြ၊ ၾကားဆရာေတြဆိုရင္ အစ္ကို႔ရဲ႕ စီနီယာေတြျဖစ္တဲ့ ကိုေက်ာ္သူတို႔ ကိုစိုးသူတို႔ အရမ္းေခတ္စားတဲ့ ကာလေပါ့။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ သူတို႔ကို ၾကည့္ၿပီး အားက်ခဲ့ရတယ္၊ လူငယ္စိတ္ဆိုေတာ့ အားက်ရင္းနဲ႔ ကိုယ္တိုင္လည္း ျဖစ္ခ်င္လာတယ္။ ကင္းဝန္မင္းႀကီးလမ္းထဲမွာ ဦးပါ နဲ႔ ေဒၚခင္ရီဆိုတဲ့ ဇနီးေမာင္ႏွံနဲ႔ အိမ္က အေမတို႔ နဲ႔ကလည္း ခင္ေနေတာ့ အေမ့ကို သူတို႔အိမ္လိုက္ပို႔ရင္းနဲ႔ ၿခံထဲမွာ ဇာတ္ကား႐ိုက္ေနရတာ မင္းသားက ကိုေက်ာ္သူေပါ့။ ႐ိုက္ကြင္းကို ေငးေနရင္း ဒါ႐ိုက္တာေအာင္ျမင့္ေဌးက မင္းသားလုပ္ဖို႔ အရင္လာေမးတယ္။
ၿပီးေတာ့ ဒါ႐ိုက္တာ ဦးေအာင္ျမင့္ေဌးရယ္၊ ဒါ႐ိုက္တာ ဦးမ်ိဳးျမင့္ေအာင္ရယ္ အိမ္ကိုေရာက္လာၾကၿပီး ေမာင္ရင္ မင္းသားျဖစ္ခ်င္သလားေပါ့။ ဒါ႐ိုက္တာ ဦးမ်ိဳးျမင့္ေအာင္က မင္းသားထပ္တင္ခ်င္လို႔ ေမာင္ရင့္ကို လာေခၚတာပါ ဆိုေတာ့ အရမ္းေပ်ာ္သြားတာ။ ဒါ႐ိုက္တာ ဦးမ်ိဳးျမင့္ေအာင္ ဆိုတာကလည္း ကိုေက်ာ္သူ႔ကို မင္းသားတင္ေပးခဲ့တဲ့ ဒါ႐ိုက္တာႀကီးဆိုေတာ့ အင္မတန္ ေပ်ာ္ခဲ့တာ မိဘ ႏွစ္ပါးကလည္း ခြင့္ျပဳေတာ့ လုပ္တာေပါ့။ ၿပီးေတာ့ ပါပါႀကီးတို႔ အိမ္မွာ အစ္ကို တစ္ႏွစ္ေလာက္ေနၿပီးေတာ့ ႐ုပ္ရွင္နဲ႔ ပတ္သက္တာေတြ သင္ရတယ္။ လိုအပ္တဲ့ ဖိုက္တင္၊ ျမင္းစီး၊ ကြၽမ္းဘားေတြ၊ ဇာတ္ၫႊန္းသေဘာတရားေတြ အကုန္သင္ရတယ္ အဲဒီကေန ဒီေလာကထဲကို အခက္အခဲမရွိေရာက္လာတာပါ” လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။
ရန္ေအာင္ကို မင္းသား အသစ္တင္ဖို႔ ကမ္းလွမ္းလာခဲ့တဲ့ ဒါ႐ိုက္တာ ဦးမ်ိဳးျမင့္ေအာင္ကေတာ့ ေက်ာ္သူကို ေအာင္ျမင္တဲ့ သ႐ုပ္ေဆာင္ တစ္ေယာက္ျဖစ္ေအာင္ စင္တင္ေပးခဲ့တဲ့ ဒါ႐ိုက္တာႀကီးျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဦးမ်ိဳးျမင့္ေအာင္တင္မယ့္ ေနာက္ထပ္ မင္းသားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ရန္ေအာင့္ကို အႏုပညာေလာကသား ေတြက စိတ္ဝင္တစား ရွိခဲ့ၾကတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ရန္ေအာင္ကိုယ္တိုင္ကလည္း ပထမဆုံး႐ိုက္တဲ့ ဇာတ္ကား တစ္ကားတည္းနဲ႔တင္ ပရိသတ္အားေပးမႈ အခိုင္အမာ ရရွိလာတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
“ ဆရာက အစ္ကို႔ကို (၃)ကား႐ိုက္မယ္။ (၃)ကား႐ိုက္ၿပီးေတာ့မွ အျပင္ကို႐ိုက္ခြင့္ေပးမယ္ေပါ့။ အဲဒီေခတ္တုန္း က အစ္ကို႔႐ုပ္ကလည္း ကိုေက်ာ္သူ၊ ကိုစိုးသူတို႔နဲ႔ နည္းနည္းခပ္ဆင္ဆင္၊ ဆံပင္ကလည္း အလယ္ခြဲပဲ။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကိုယ့္ကို ပရိသတ္ မွတ္မိေအာင္ အဲဒီတုန္းက ဂ်ာနယ္နဲ႔ မဂၢဇင္းေတြလည္း အရမ္းရွားတဲ့အခ်ိန္၊ မဂၢဇင္း မ်က္ႏွာဖုံးမွာ ပါဖို႔ဆိုတာ အရမ္းကို ခဲယဥ္းတဲ့အခ်ိန္ေပါ့။ ဂ်ာနယ္ေတြမွာ အမ်ိဳးမ်ိဳးပါေအာင္ မိတ္ဆက္ေပးတယ္။ ဆံပင္ပုံစံကို ေျပာင္းမလို႔ပဲ ပါပါႀကီးက မေျပာင္းခိုင္းဘူး။ ရန္ေအာင္ဆိုတာကို ပရိသတ္က ေသခ်ာ က်က္မိေအာင္ ေနပါဦးေပါ့။ ၿပီးေတာ့ အစ္ကို႔ မ်က္ခုံးေမႊးကလည္း ဆက္ေနတာဆိုေတာ့ အေမခင္ေလးေဆြက အႀကံေပးတယ္။ မရိတ္နဲ႔ ဆြဲႏႈတ္တဲ့ဆိုေတာ့ မ်က္ရည္ေတာင္ က်ခဲ့ရတဲ့အထိ ဆြဲႏႈတ္ခဲ့ရတာပါ။ ပရိသတ္က အစ္ကို႔ရဲ႕ပထမဆုံး ဇာတ္ကားနဲ႔ပဲ တစ္ရွိန္ထိုးေအာင္ျမင္ခဲ့တယ္၊ ရန္ေအာင္ဆိုတာလည္း ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ရန္ေအာင္နဲ႔ ပရိသတ္နဲ႔ တသားတည္းျဖစ္ၿပီဆိုေတာ့မွ ႏွစ္ကိုယ္ခြဲဇာတ္ကားေတြ ႐ိုက္ေပးခဲ့တာ” လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ဒီလိုနဲ႔ အႏုပညာအလုပ္ေတြ လုပ္လာရင္း ရန္ေအာင္ဟာ အကယ္ဒမီ(၆)ဆုရွင္ သ႐ုပ္ေဆာင္ တစ္ေယာက္ ျဖစ္လို႔ေနပါၿပီ။ သူဟာ အကယ္ဒမီဆု ဆိုတာကို ငယ္စဥ္ကတည္းက ေ႐ႊတိဂုံေရာက္တိုင္း ဝါရင့္သ႐ုပ္ေဆာင္ႀကီး ဦးေအာင္လြင္က ေ႐ႊတိဂုံဘုရားကို လႉထားတဲ့ အကယ္ဒမီဆုကို သြားသြားၾကည့္ရေလာက္တဲ့ အထိ လိုခ်င္ခဲ့မိတယ္ ရန္ေအာင္က ဆိုပါတယ္။
“အကယ္ဒမီဆုေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ငယ္ငယ္ကတည္းက အမွတ္တရက ကိုယ့္ရဲ႕မသိစိတ္ကေန အႏုပညာနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ အရာေတြ အကုန္လုံးကို လိုခ်င္ခဲ့မိတာမ်ိဳးျဖစ္ဖူးတယ္။ အဲဒီတုန္းကဆိုရင္ ေ႐ႊတိဂုံဘုရားကိုသြားတိုင္း ေ႐ႊတိဂုံဘုရား ျပတိုက္ထဲကို ေရာက္ေအာင္သြားတယ္။ အဲဒီမွာ ဦးေအာင္လြင္ႀကီးလႉထားတဲ့ အကယ္ဒမီ႐ုပ္ကို သြားေငးတာ ငယ္ငယ္ကတည္းကပဲ။ အကယ္ဒမီဆု ဆိုတာ ကိုလည္း မသိစိတ္ထဲကေန လိုခ်င္တာေပါ့ေနာ္။ ၿပီးေတာ့ ျမန္မာ့အသံဝန္းထဲကိုလည္း အရမ္းသြားခ်င္ခဲ့တာ။ ငါေရာက္ဖူးခ်င္လိုက္တာ ဆိုၿပီးေတာ့ အၿမဲေတြးတယ္။ အခုေတာ့ အကယ္ဒမီဆုေတြလည္း အမ်ားႀကီးရတယ္၊ ျမန္မာ့အသံနဲ႔လည္း အတူတူ အလုပ္ေတြ အမ်ားႀကီးလုပ္ခြင့္ရေနတယ္။ စိတ္ထဲကအတိုင္း ျဖစ္လာတယ္လို႔ ေျပာလို႔ရတာေပါ့ေနာ္”လို႔ ဆက္လက္ ေျပာျပလာပါတယ္။
ရန္ေအာင္ကို ကိုရန္ေလးဆိုၿပီးေတာ့ အႏုပညာေလာကသားေတြေရာ ပရိသတ္ေတြပါ ခ်စ္စႏိုးေခၚျခင္းကို ခံရတဲ့ ရန္ေအာင္ဟာ အကယ္ဒမီ ဆု (၆)ဆုကို ရရွိထားတဲ့ ဝါရင့္သ႐ုပ္ေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္က မယ္သီတာလိုမိန္းကေလး ၊၁၉၉၅ ခုႏွစ္က ပုဂံမွာ သာတဲ့လ ၊၁၉၉၆ ခုႏွစ္က အလင္းေဖ်ာ့ေကာင္းကင္ ၊၁၉၉၈ ခုႏွစ္က ညမင္းသား ၊ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္က ေမာဟမ်ဥ္းၿပိဳင္မ်ား ႏွင့္ ၂ဝဝ၆ ခုႏွစ္က ဂုဏ္ရွိန္ျပင္းတဲ့ခ်စ္ျခင္းသိကၡာ ဇာတ္ကားမ်ားနဲ႔ အေကာင္းဆုံး အမ်ိဳးသား ဇာတ္ေဆာင္ အကယ္ဒမီဆုမ်ား ရရွိထားသူ ျဖစ္ပါတယ္။ သူဟာ သ႐ုပ္ေဆာင္ေလာကမွာသာမက ဂီတေလာကမွာလည္း ေအာင္ျမင္ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး တစ္ကိုယ္ေတာ္ အေခြမ်ား၊ တစ္ကိုယ္ေတာ္ ေဖ်ာ္ေျဖပြဲမ်ားလည္း က်င္းပျပဳလုပ္ခဲ့တာကိုလည္း ေတြ႕ရပါတယ္။